Historia Śląska
Wielki Śląsk / 30 października 2009 o 0:00
Mapa Śląska
Śląsk - to historyczna dzielnica Polski umiejscowiona w dorzeczu górnej i środkowej Odry. Tutaj od zarania dziejów mieszkały plemiona śląskie. W IX wieku na naszych ziemiach powstawały pierwsze organizacje państwowe. Wiele różnej wielkości istniało na Śląsku: Dziadoszanie (na lewym brzegu Odry w okolicach Głogowa), Bobrzanie (nad górnym i środkowym Bobrem), Ślężanie w okolicy Wrocławia, Opolanie (po obu brzegach górnej Odry), Goleszyce (na granicy Moraw i Małopolski). Do najważniejszych należało plemię Ślężan, od których pochodzi nazwa Śląska, i plemię Opolan. Nazwa Górny Śląsk pojawiła się dopiero w XV wieku, a jego ziemie aż do XVIII wieku znajdowały się w cieniu ekonomicznie dominującego rdzennego Śląska. Stolicą od zawsze i na zawsze jest i będzie Wrocław.
Śląsk - to historyczna dzielnica Polski umiejscowiona w dorzeczu górnej i środkowej Odry. Tutaj od zarania dziejów mieszkały plemiona śląskie. W IX wieku na naszych ziemiach powstawały pierwsze organizacje państwowe. Wiele różnej wielkości istniało na Śląsku: Dziadoszanie (na lewym brzegu Odry w okolicach Głogowa), Bobrzanie (nad górnym i środkowym Bobrem), Ślężanie w okolicy Wrocławia, Opolanie (po obu brzegach górnej Odry), Goleszyce (na granicy Moraw i Małopolski). Do najważniejszych należało plemię Ślężan, od których pochodzi nazwa Śląska, i plemię Opolan. Nazwa Górny Śląsk pojawiła się dopiero w XV wieku, a jego ziemie aż do XVIII wieku znajdowały się w cieniu ekonomicznie dominującego rdzennego Śląska. Stolicą od zawsze i na zawsze jest i będzie Wrocław.
PRADZIEJE:
Pradzieje (-990)
VI tysiąclecie p.n.e. na teren Śląska przybywa grupa ludności należąca do kręgu kultury ceramiki wstęgowej
6000 lat p.n.e. ok.- na Śląsk dociera ludność kultury ceramiki wstęgowej rytej
4700-4600 lat p.n.e. ok.- na Dolnym Śląsku pojawia się kultura ceramiki wstęgowej kłutej
4100-3000 lat p.n.e. ok.- na Śląsku rozwija się kultura pucharów lejkowatych
4000 lat p.n.e. ok.- na Śląsku rozwija się kultura amfor kulistych
3000-2200 lat p.n.e. - Śląsk w zasięgu oddziaływania kultury ceramiki sznurowej a później kultury ceramiki grzebykowo- dołkowej oraz kultury pucharów dzwonowatych
2100 lat p.n.e. - Śląsk we wczesnym okresie epoki brązu w zasięgu oddziaływania kultury unietyckiej
1700-1400 lat p.n.e. - na Śląsku rozwijają się kultury z grupy lubuskiej (zwana też grobską) oraz grupa nowocerekwiańska
1600 - 1300 lat p.n.e. - napływa na Śląsk ludność śląsko-wielkopolskich kultur mogiłowych tworząca tzw. kulturę przedłużycką
1400 - 750 lat p.n.e. - dominacja kultury łużyckiej zwanej też kulturą pól popielnicowych
500 lat p.n.e. połowa - upadek grodów kultury łużyckiej na Śląsku, w Wielkopolsce i Kujawach co wiąże się z najazdem Scytów
500 lat p.n.e. na Śląsk napływa fala ludności kultury wejherowsko-krotoszyńskiej (dawniej zwana kulturą wschodniopomorską) będąca potomkami tzw. kaszubskiej grupy łużyckiej
IV - II wiek p.n.e. obecność Celtów na Śląsku (np. Nowa Cerekwia), którzy następnie wywędrowali na południe
II wiek p.n.e. - pojawienie się kultury przeworskiej na terenie Śląska (istnieje spór czy można wiązać tę kulturę z celtyckimi Lugiami lub germańskimi Wandalami, ponieważ wzmianki Tacyta i prace archeologiczne nie są jednoznaczne)
II wiek p.n.e. - istnienie na północ od Głogowa tzw grupy gubińskiej kultury Jastorf.
ok. 100 p.n.e. germańskie plemię Silingów prawdopodobnie zamieszkuje Dolny Śląsk (lub Łużyce).
IV wiek n.e. koniec obecności kultury przeworskiej, prawdopodobnie w związku z najazdami Hunów (grób z Jędrzychowic koło Opawy), wykształcenie się kultury luboszyckiej w północnej części Dolnego Śląska
V wiek n.e. - znaczny spadek zaludnienia na Śląsku
512 rok - wg Prokopiusza z Cezarei plemię Herulów wraca z kraju Gepidów do Skandynawii przez ziemie Sklawinów i obszar \“pustego kraju\” do kraju Warnów (możliwe że \“pusty kraj\” to Śląsk)
VII wiek n.e. 1 połowa - na Śląsk napływają Słowianie
VIII wiek n.e. - powstanie na Ziemi Lubuskiej grodzisk z kamiennymi elementami w wałach
VIII wiek - wyodrębnienie się kultury Tornow-Klenica oraz ceramika chodlikowka
IX wiek 1 poł. - procesy integracyjne plemion na Śląsku
845 rok ok. - powstaje tzw. Geograf Bawarski ze spisem plemion słowiańskich wśród których wymieniono: Ślężan (15 grodów), Opolan (20), Gołęszyców (5), Dziadoszan (20), Głupie Głowy (Lupiglaa) z 30
875 rok - Świętopełk, władca Wielkich Moraw, wg niektórych badaczy prawdopodobnie zajął Górny Śląsk
885 rok - Świętopełk, władca państwa Wielkomorawskiego, wg niektórych badaczy prawdopodobnie zajął Dolny Śląsk
906 rok - upadek Państwa Wielkomorawskiego spowodowany najazdem Węgrów
943 rok - niejednoznaczne wzmianki kronikarza Al-Masudiego o tym, że państwo ad-Dir (Ruś?) sąsiaduje z państwem al-Firag (Czechy?)
955 rok - prawdopodobne zajęcie Moraw przez Czechów po klęsce Węgrów w bitwie nad rzeką Lech
963 rok - przekaz Ibrahima ibn Jakuba o znajdującym się pod władzą czeskiego Bolesława I, kraju “trkw” co niektórzy identyfikują z Krakowem oraz o tym, że Mieszko I jest najsilniejszym władcą słowiańskim.
965 rok - sojusz polsko-czeski i małżeństwo Mieszka I z Dobrawą
973 rok - problematyczne podleganie Śląska do biskupstwa praskiego, patrz komentarz do roku 1086
981 rok - czeski kronikarz Kosmas wzmiankuje o budowie przez Czechów granicznego grodu w Kłodzku
985 rok - prawdopodobny koniec sojuszu polsko-czeskiego w związku z walkami z Połabianami,
985 rok - we Wrocławiu, Opolu i Głogowie zbudowano grody w typie piastowskim
ŚLÄ„SK W MONARCHII PIASTÓW (990-1138)
990 - Thietmar wzmiankuje, że Bolesław czeski stracił ziemie \“regnum sibi ablatum\” walcząc z Mieszkiem I. Być może chodzi tutaj o Śląsk lub Małopolskę.
990 - czeski annalista Mnich Sazawski w XII wieku wzmiankuje o utracie przez Czechów miejscowości Nemi/Nemci, którą identyfikuje się z Niemczą Śląską lub Niemczą nad Nysą Łużycką
991 - dokument Dagome Iudex wymienia Śląsk w granicach Polski
1000 - ustanowienie diecezji we Wrocławiu podporządkowanej arcybiskupstwu w Gnieźnie
1005 - Thietmar wzmiankuje o stratach zadanych Niemcom przez Polaków w rejonie Przesieki
1010 - spustoszenie przez wojska cesarza Henryka II na terytorium śląskich Dziadoszan
1015 - nieudany najazd wojsk cesarza Henryka II i jego wycofanie aż do Łaby
1017 - kolejny najazd cesarza Henryka II na Polskę i skuteczna obrona Głogowa i Niemczy
1025 - koronacja Bolesława Chrobrego, Śląsk częścią Królestwa Polskiego
1034-1038 - reakcja pogańska na Śląsku, zburzona została katedra wrocławska
1039 - w wyniku najazdu księcia czeskiego Brzetysława zniszczone zostały Opole i Niemcza, lewobrzeżny Śląsk trafił pod panowanie czeskie. Opawa, Karniów, Głubczyce trafiły do diecezji ołomunieckiej
1041 - Brzetysław czeski złożył hołd lenny cesarzowi Henrykowi III w Ratyzbonie, w zamian ten potwierdził przynależność Śląska do Czech
1046 - książę Kazimierz Odnowiciel reaktywował biskupstwo wrocławskie z biskupem Hieronimem wbrew woli Czechów, powrót biskupa ze Smogorzewa
1050 - Kazimierz Odnowiciel zajął zbrojnie Śląsk
1054 - zjazd w Kwedlinburgu, w wyniku którego uznano, że Śląsk poza Opawszczyzną pozostaje w Polsce za cenę rocznego trybutu 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota na rzecz Czech
1069 - król Bolesław Szczodry zaprzestał płacenia trybutu i próbował odzyskać Opawszczyznę
1080 - we władanie księcia Władysława Hermana trafiła ziemia kłodzka
1086 - tzw. dokument praski wymienia plemiona Bobrzan i Trzebowian oraz opisuje granice biskupstwa praskiego powstałego w 973 roku, w skład którego miał wejść Śląsk i obszar aż po Styr na wschodzie - wiarygodność tego przekazu jest podważana w związku z przekazami kronikarza ruskiego Nestora, aktami Ottona I i Ottona III oraz istniejącym ówcześnie sojuszem polsko-węgierskim
1093 - najazd czeskiego księcia Brzetysława II na lewobrzeżny Śląsk i jego spustoszenie od Ryczyny po Głogów - przywrócenie przez Władysława Hermana płacenia trybutu ze Śląska na rzecz Czech, ziemia kłodzka trafiła pod panowanie Bolesława Krzywoustego, a Śląsk pod panowanie Zbigniewa
1096 - na prośbę Władysława Hermana, walczącego ze swoim synem Zbigniewem i komesem Wojsławem, Brzetysław II najechał Śląsk, niszcząc Bardo i budując Kamieniec Ząbkowicki
1099 - zmniejszenie trybutu ze Śląska na rzecz Bolesława Krzywoustego
1100 - na mocy układu z ojcem, Bolesław Krzywousty obejmuje rządy na Śląsku
1103 i 1106 - wspierający Zbigniewa w walce z Bolesławem Krzywoustym najazd czeski na Górny Śląsk
1108 - Bolesław Krzywousty przygotowując się do najazdu na Czechy, zbudował gród w Jeleniej Górze
1109 - najazd cesarza Henryka V na Polskę, starcie pod Bytomiem Odrzańskim, obrona Głogowa (od 24 sierpnia), starcie na Psim Polu koło Wrocławia i wycofanie się Henryka V spod Ryczyny do Czech
1110 - najazd Krzywoustego na Czechy
1114 - zaprzestanie płacenia trybutu
1115 - układ pokojowy nad Nysą pomiędzy Bolesławem Krzywoustym i księciem czeskim Władysławem I
po 1120 - Piotr Włostowic ufundował klasztor benedyktynów na Ołbinie koło Wrocławia
1132-1134 - trzy czeskie najazdy na Śląsk
1133 - spalenie przez Czechów Koźla i 300 wsi
1137 - pokój kłodzki pomiędzy Bolesławem Krzywoustym i Sobiesławem I, Śląsk w Polsce, ziemia kłodzka i Opawska w Czechach, Czesi formalnie rezygnują z trybutu
1138 - Piotr Włostowic ufundował klasztor kanoników regularnych na Ślęży
1138 - testament sukcesyjny Krzywoustego podzielił kraj i przekazał Śląsk najstarszemu synowi, Władysławowi Wygnańcowi
ŚLÄ„SK DZIELNICOWY (1138-1392)
1145 - 13 czerwca - Piotr Włost sprowadza relikwie św. Wincentego z Magdeburga do Wrocławia
1146 - wygnanie Władysława przez młodszych braci, Bolesław Kędzierzawy zajmuje Śląsk
1163 - powracają synowie Władysława, Bolesław I Wysoki i Mieszko Plątonogi
1173 - pierwszy podział Śląska wzdłuż Przesieki Śląskiej na Dolny i Górny Śląsk
1175 - Bolesław Wysoki funduje klasztoru cystersów w Lubiążu
1179 - Mieszko Plątonogi otrzymuje od Kazimierza Sprawiedliwego ziemie: bytomską, siewierską i oświęcimską
1201-1238 - panowanie Henryka Brodatego, księcia wrocławskiego; początek szybkiego rozwoju Śląska i powstanie monarchii Henryków śląskich
1211 - lokacja Złotoryi na prawie magdeburskim (jedna z pierwszych)
1217 - lokacja Lwówka Śląskiego
1220 - lokacja Cieszyna
1223 - lokacje Nysy i Środy Śląskiej
1224 - sprowadzenie do Wrocławia dominikanów - na czele bł. Czesław Odrowąż
1241 - 9 kwietnia - bitwa z Mongołami pod Legnicą, śmierć Henryka Pobożnego; koniec monarchii Henryków śląskich
1242 - zrealizowana lokacja i wytyczenie nowego planu miasta Wrocławia na prawie magdeburskim
1249 - Bolesław II Rogatka sprzedaje ziemię lubuską Brandenburczykom
1250 - lokacje Brzegu , Dzierżoniowa i prawdopodobnie Ziębic
1254 - lokacja Bytomia przez księcia Władysława opolskiego
1257 - lokacja Wodzisławia przez księcia Władysława opolskiego
1258 - lokacja Opola
1267
12 lutego przy kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu powstaje szkoła quadrivium (gimnazjum od 1643)
17 sierpnia - kanonizacja świętej Jadwigi Śląskiej, żony księcia Henryka I Brodatego.
lokacja Świdnicy
1270 ok. - powstaje księga henrykowska - pierwsze zdanie zapisane po polsku
1272 - lokacja Lublińca przez księcia Władysława Opolczyka
1274 - Wrocław otrzymuje prawo składu
1278 - 26 sierpnia - książęta śląscy walczą pod Suchymi Krutami po stronie Przemysła Ottokara II, króla Czech
1278-1290 - Henryk IV Probus otrzymuje od króla niemieckiego Rudolfa I w dożywocie ziemię kłodzką jako rekompensatę za odsunięcie od opieki nad synem Ottokara, Wacławem II.
1281 - król Czech, Wacław II osadza na tronie śląskiego księstwa opawskiego swego przyrodniego brata, Mikołaja I - początek śląskiej linii Przemyślidów
1287 - Probus walczy o koronę polską
1289 - Kazimierz, książę bytomski zhołdowany przez króla Czech; pierwsze księstwo śląskie w lennem Czech
1290 - śmierć Henryka Probusa, w testamencie tworzy podstawy dla kościelnego księstwa nyskiego
1292 - Bolko I Surowy funduje opactwo cystersów w Krzeszowie
1293 - założenie szkoły parafialnej przy kościele św. Elżbiety we Wrocławiu, (od 1570 gimnazjum akademickie)
1305 - wystawienie pierwszego krzyża pokutnego w Stanowicach pod Strzegomiem
1315 - początki inkwizycji na Śląsku; Helgweil, kaznodzieja z kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu wygnany za bronienie oskarżonych; na stosach Świdnicy (60), Wrocławiu i Nysie giną beginki i begardzi
1318-1322 - szczytowy okres rozdrobnienia Śląska, łącznie 19 księstw piastowskich plus kościelne księstwo nyskie i świeckie Przemyślidów opawskich
1327 - Jan Luksemburski hołduje księstwa niemodlińskie, cieszyńskie, kozielskie, raciborskie, oświęcimskie, opolskie i wrocławskie
1327-1341 - ziemia kłodzka w dożywocie dla Henryka VI, księcia wrocławskiego w zamian za hołd lenny
1328
zhołdowanie przez Czechy księstw oleśnickiego, legnickiego, żagańskiego i ścinawskiego
niezależni pozostają jedynie Przemko głogowski, Henryk I jaworski i Bolko II Mały świdnicki
1331
wojna polsko-krzyżacka;
czesko-krzyżacka próba rozbioru państwa Łokietka,
zdobycie Głogowa przez Czechów i jego hołd lenny
pod Niemczą Bolko II Mały powstrzymuje wyprawę Czechów na Polskę
1335 - wygasa wrocławska linia Piastów śląskich
1336 - za dożywocie na ziemi kłodzkiej, Bolko II Ziębicki składa hołd Czechom
1339
pierwsze taktyczne zrzeczenie się praw do Śląska przez Kazimierza Wielkiego
spór biskupa wrocławskiego Nankiera z Janem Luksemburskim o kasztelanię w Miliczu
1345-1348 - polsko-czeska wojna o Śląsk
7 kwietnia 1348 r. - król rzymski i czeski Karol IV inkorporuje do proklamowanej właśnie Korony Czeskiej (Corona Regni Bohemiae) m.in. Śląsk, jako cesarz potwierdził ten akt w 1355 r., uzyskując zgodę elektorów Rzeszy (Cesartwa Rzymskiego).
1348-1350 - epidemia czarnej śmierci pustoszy Śląsk
1349 - 28 maja - pogrom Żydów we Wrocławiu posądzonych o wywołanie głodu
1348 - 22 listopada pokój w Namysłowie, król Polski Kazimierz III Wielki formalnie zrzeka się praw dynastycznych do Śląska na rzecz Korony Czeskiej
1349 - pożar Wrocławia i pogrom Żydów oskarżonych o wywołanie pożogi
1350 - pogrom Żydów w Złotym Stoku oskarżonych o roznoszenie zarazy
1351 - nieudana próba oderwania biskupstwa wrocławskiego od diecezji gnieźnieńskiej przez króla Czech, Karola IV Luksemburskiego
1353
małżeństwo bratanicy Bolka II Małego świdnickiego, Anny z Karolem IV,
układ o przeżycie zawarty między Bolkiem a Karolem
1360 - wielki pożar Wrocławia i rzeź wszystkich Żydów w mieście
1368 - na Bolku II Małym wygasa świdnicka linia Piastów śląskich
1392 - śmierć księżnej Agnieszki, wdowy po Bolku II, ostatnim niezależnym władcy śląskim panującym w księstwie świdnicko-jaworskim
ŚLASK CZESKI (1392-1526)
1372 - Ludwik Andegaweński podtrzymuje zrzeczenie się roszczeń do Śląska dokonane przez Kazimierza Wielkiego
1404 - zjazd wrocławski, Władysław Jagiełło spotyka się z Wacławem IV, królem Czech we Wrocławiu
1420 - 15 marca - egzekucja we Wrocławiu husyty Jana Krasy, rajcy Nowego Miasta praskiego (wleczono go końmi po Rynku, a ostatecznie spalono żywcem)
1425-1434 - najazdy husyckie
1428 - wyprawa Prokopa Wielkiego na Śląsk zdobywa niemal wszystkie zamki Śląska pod kontrolą ich sojusznika Bolka V
1434-1454 - czasy rycerzy-rabusi (raubrittern)
1443
6 czerwca, lekkie trzęsienie ziemi we Wrocławiu i okolicach
księstwo siewierskie wykupione przez bs. Zbigniewa Oleśnickiego (inkorporowane do Korony w 1790)
1444 - wojska miasta Wrocławia rozbijają oddziały raubrittera Jana Kolde
druga połowa XV wieku - powstaje stanowy sejm śląski, reprezentacja książąt, rycerstwa i miast
1453 - 4 lipca - pogrom Żydów we Wrocławiu, 41 spalonych na stosie z poduszczenia św. Jana Kapistrana; podobne stosy urządzono w Świdnicy, Jaworze, Strzegomiu, Lwówku, Dzierżoniowie i Legnicy
1454 - król czeski, Władysław Pogrobowiec nadaje Wrocławiowi i Świdnicy przywilej De judeos non tolerandis - zakazujący Żydom osiedlania się w tych miastach
1456 - przedostatni książę zatorski, Wacław składa hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi
1458 - Jerzy z Podiebradów zostaje królem Czech, walki o Śląsk z pretendentem do korony Maciejem Korwinem
1462 - pierwsze użycie nazwy Górny Śląsk (Silesia Superior) w dokumencie
1471 - Władysław II Jagiellończyk królem Czech
1474
drugi zjazd wrocławski (właściwe miejsce Muchobór Wielki - dziś osiedle Wrocławia): Maciej Korwin, Władysław i Kazimierz Jagiellończyk dyskutują o Śląsku po nieudanym najeździe tych ostatnich w celu jego odbicia
Wrocław występuje z Hanzy
1475 - 9 września - pierwsza książka wydana drukiem z tekstami w języku polskim - księga statutów synodalnych Kaspera Elyana, drukarza z Wrocławia
1476 - wygasa głogowska linia Piastów śląskich
1490-1513 - wojna celna Wrocławia z Polską
1491-1492 - Jan Olbracht, późniejszy król Polski zarządza dla brata Władysława księstwem głogowskim
1492 - wygasa oleśnicka linia Piastów śląskich
1494 - Janusz IV sprzedaje księstwo zatorskie Janowi Olbrachtowi, zachowując rządy dożywotnie (zmarł 1513)
1498-1506 - Zygmunt Stary, późniejszy król Polski zarządza księstwem głogowskim
1504 - wygasa żagańska linia Piastów śląskich
1515 - 22 lipca - układ o przeżycie między Władysławem Jagiellończykiem a Habsburgami, tzw. pierwszy układ wiedeński
1517 - rozruchy antyklerykalne we Wrocławiu, wypędzenie zakonników z klasztorów NMP na Piasku, franciszkanów od św. Jakuba (dziś św. Wincentego), bernardynów oraz augustianów od św. Doroty oraz joannitów
1518 - początki reformacji na Śląsku
1521 - wygasa boczna linia Przemyślidów rządząca w śląskim księstwie opawskim od 1281
1523 - kazania Jana Hessa w farze św. Marii Magdaleny - reformacja we Wrocławiu
1526
śmierć Ludwika Jagiellończyka, króla Czech i Węgier, syna Władysława Jagiellończyka w bitwie z Turkami pod Mohaczem; vide: 1515
Habsburgowie przejmują Węgry i Czechy ze Śląskiem
Tarnowskie Góry otrzymują prawa miejskie jako miasto górnicze.
ŚLÄ„SK HABSBURGÓW (1526-1740)
1529 - mieszczanie wrocławscy burzą romańskie opactwo na Ołbinie
1531 - przywileje Jana Dobrego porządkujące prawo stanowe w księstwie opolsko-raciborskim
1532 - na Janie Dobrym wygasa opolska linia Piastów śląskich
1537 - Fryderyk II, księże legnicko-brzeski i Joachim Hohenzollern zawierają układ o przeżycie
1556 - sprowadzenie jezuitów
1561 - pierwsza drukowana mapa Śląska Marcina Helwiga wydana w Nysie
1564 - księstwa oświęcimskie i zatorskie inkorporowane do woj. krakowskiego jako powiat śląski (vide 1457, 1494)
1571 - Joachim Cureus po raz pierwszy używa nazw Dolny Śląsk i Górny Śląsk (Silesia Inferior i Superior)
1588 - arcyksiążę Maksymilian Habsburg przegrywa bitwę pod Byczyną; Zygmunta III Waza królem Polski
1590 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1598 - ulewne deszcze powodują osunięcie ziemi z góry Kalwarii w Bardzie i przegrodzenie Nysy Kłodzkiej, która zalewa miasto a potem zmienia koryto.
XVI/XVII w. - Walenty Säbisch z Raduszkowic (1577-1657) śląski architekt, wynalazca, astronom i pirotechnik buduje rakiety i bada ich zastosowania.
1618-1648 - wojna trzydziestoletnia, zniszczenie i wyludnienie Śląska
1620 - obrany na króla Czech, Fryderyk elektor Palatynat po bitwie pod Białą Górą uchodzi na Śląsk
1621-1622 pacyfikacja Śląska przez katolickie wojsko cesarskie (także zaciężni lisowczycy)
1625
wygasa linia Piastów cieszyńskich
Karol Ferdynand, syn Zygmunta III Wazy biskupem wrocławskim i księciem nyskim
1632
protestanckie wojska szwedzkie opanowują Śląsk
7-10 września - wojska saskie wraz z mieszczanami plądrują Ostrów Tumski we Wrocławiu
1638 - 20 lutego - do Wrocławia potajemnie przybywają pierwsi jezuici - ukrywają się w klasztorze św. Macieja należącym do krzyżowców z czerwoną gwiazdą.
1645-1666 - Wazowie dostają w zastaw od Habsburgów księstwo opolsko-raciborskie
1648
pokój westfalski
pełna wolność religijna jedynie w księstwach wołosko-brzesko-legnickim oraz oleśnickim
próba siłowej rekatolicyzacji cesarskiego Śląska, protestanci tracą kościoły poza drewnianymi
zgoda cesarza na 3 tzw. kościoły pokoju w Jaworze, Świdnicy, Głogowie
od II poł. XVII w. Śląsk jest najlepiej rozwiniętym (przemysł tekstylny) i gospodarczo najważniejszym regionem monarchii habsburskiej
1655 - w Głogówku na Opolszczyźnie przez rok ukrywa się w czasie potopu szwedzkiego król polski Jan Kazimierz Waza
1659 - cesarz przekazuje jezuitom dawny zamek książąt wrocławskich
1663 - wojna turecko-austriacka, zagony tatarskie na Śląsku
1664 - we Wrocławiu pierwsze wyroki skazujące na stos za czary i udział w sabacie.
1670
we Wrocławiu zaczyna się ukazywać pierwsze na świecie czasopismo medyczne Miscellanea Curiosa Medico-Physica
zgoda cesarza na powstanie kolegium jezuickiego, kościoła i szkoły
1675 - Jerzy IV Wilhelm (Georg IV Wilhelm), ostatni książę z dynastii Piast umiera w Brzegu jako książę legnicko-wołowsko-brzeski, wygasa brzesko-legnicka linia Piastów śląskich
1675 - tajny układ jaworowski Sobieskiego z Francją; plany wspólnej wojny z Brandenburgią i Austrią celem odzyskania Śląska i Prus Wschodnich
1683 - przemarsz przez Górny Śląsk odsieczy wiedeńskiej Sobieskiego, msza za pomyślność w Piekarach Śląskich
1687 - Marysieńka Sobieska leczy się w uzdrowisku w Cieplicach
1691-1737 - Jakub Ludwik Sobieski rządzi księstwem oławskim
1697 - plany Augusta II Sasa podbicia Śląska i połączenia Saksonii z Rzeczpospolitą
1702 - fundacja dwuwydziałowego kolegium jezuickiego we Wrocławiu
1706
skargi Ślązaków na niewolę religijną do maszerujących przez Śląsk wojsk szwedzkich
1 października porozumienie z Altranstädt - cesarz Józef oddaje protestantom na Śląsku 121 kościołów i zgadza się na budowę 6 tzw. kościołów łaski w Kożuchowie, Żaganiu, Miliczu, Cieszynie, Jeleniej Górze i Kamiennej Górze
1707 - umiera Karolina, ostatnia Piastówna, siostra księcia Jerzego Wilhelma (patrz: 1675)
1732 - Jan Jakub Korn zakłada we Wrocławiu firmę wydawniczą drukującą także w języku polskim
1740 - śmierć ostatniego Habsburga
ŚLÄ„SK PRUSKO-NIEMIECKI (1740-1922)
1740
16 grudnia - wkroczenie Fryderyka Wielkiego na Śląsk, wybuch I wojny śląskiej
28 grudnia - oblężenie Głogowa (niem. Glogau)
14 grudnia - antyaustriacki bunt we Wrocławiu (niem. Breslau)
1741
3 stycznia - uroczysty wjazd Fryderyka do Wrocławia
10 kwietnia - bitwa pod Małujowicami (niem. Mollwitz) k/Brzegu, mimo ucieczki Fryderyka Prusacy zwyciężyli
10 sierpnia - wkroczenie wojsk pruskich do Wrocławia
Wrocław otrzymał rangę pruskiego miasta stołecznego, obok Królewca i Berlina
1742 - 11 czerwca, pokój wrocławski zakończył I wojnę śląską, większość Śląska i ziemia kłodzka dla Prus
1742-1805 - tzw. kolonizacja fryderycjańska, powstało ok. 500 nowych osad
1744 - wybuch II wojny śląskiej
1745
4 czerwca - zwycięstwo Fryderyka II Wielkiego pod Dobromierzem,
30 września - bitwa pod Soor
15 grudnia - bitwa pod Kotliskami
25 grudnia - pokój w Dreźnie potwierdzający ustalenia pokoju wrocławskiego
1751 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1756-1763 - III wojna śląska, epizod zmagań wojny północnej
1757
22 listopada zwycięska dla cesarstwa bitwa pod Wrocławiem
5 grudnia klęska 3-krotnie większych niż pruskie wojsk Austriaków pod Lutynią
1760
koalicja austriacko-rosyjska zajęła Śląsk
bitwa pod Kamienną Górą
zdobycie przez Austriaków twierdzy w Kłodzku
15 sierpnia - bitwa pod Pątnowem (niem. Panten) k/Legnicy; zwycięstwo Prusaków nad trzykrotnie większymi siłami austriackimi
1761 - bitwa pod Burkatowem
1763
15 lutego, pokój w w Hubertusburgu; Śląsk ostatecznie przy Prusach z wyjątkiem Śląska Cieszyńskiego i Śląska Opawskiego (zobacz: Śląsk Austriacki)
14 września - władze pruskie wprowadziły ustawy germanizacyjne:
usunęły nauczycieli nieznających niemieckiego ze szkół
sprowadziły z głębi Prus burmistrzów w miejsce niemówiących po niemiecku
zakaz zawierania małżeństw, gdy oblubieńcy nie znają niemieckiego
1778-1779 - wojna o sukcesję bawarską (tzw. wojna kartoflana); spustoszyła ziemię kłodzką; zakończyło ją zawarcie pokoju w Cieszynie 13 maja 1779
1790 - zjazd dzierżoniowski, cesarz Józef II i Fryderyk Wilhelm II, król pruski unormalizowali stosunki
1793 - powstanie tkaczy w Chełmsku Śląskim, ruchy chłopskie
1798 - na Śląsku powstał pierwszy poza Anglią wielki piec opalany koksem
1799 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1804-1809 - powstał Kanał Kłodnicki do spławu węgla
1806-1808 - wyburzenie murów Wrocławia przez Francuzów
1807 - kwiecień, pułk ułanów z Legii Nadwiślańskiej pobił pod Strugą Prusaków, biorąc 800 jeńców
1811
powstanie chłopskie na Górnym Śląsku przeciwko pańszczyźnie stłumione przez wojsko
z połączenia wrocławskiego kolegium jezuickiego z protestanckim Uniwersytetem Viadrina z Frankfurtu nad Odrą powstał świecki pięciowydziałowy Uniwersytet Wrocławski (Universitas Litterarum Wratislaviensis)
1813
Kutuzow umarł w Bolesławcu
patrioci pruscy pod wodzą Adolfa Lützowa utworzyli w Rogowie Sobóckim na Śląsku antynapoleońskie freikorpsy
marzec, Fryderyk Wilhelm III wydał odezwę An mein Volk i wypowiedział we Wrocławiu wojnę Francji
klęska Francuzów nad Kaczawą koło Warmątowic
koncentracje wojsk na Śląsku, w sierpniu Napoleon przebywał w Lwówku Śląskim;
walki polskich szwoleżerów pod Legnicą i Lwówkiem
1815 - reforma administracyjna państwa pruskiego, powstał Provinz Schlesien z przyłączonymi powiatami górnołużyckimi: Hoyerswerda, Lubań (niem. Lauban), Rozbork (niem. Rothenburg) i Zgorzelec (niem. Görlitz)
1816 - do Huty Królewskiej (Königshütte, obecnie Chorzów) dostarczony został pierwszy parowóz zbudowany na kontynencie (w berlińskiej Eisengießerei). Ze względu na nieudane próby na torach konnej kolejki przemysłowej został wykorzystany tu jako stacjonarna maszyna.
1816-1847 - rozwój górnictwa na Górnym Śląsku, siedmiokrotny wzrost wydobycia
1821 - reforma kościelnej administracji, diecezja wrocławska wyłączona przez Piusa VII z archidiecezji gnieźnieńskiej (od 1000 roku) i oddana pod bezpośredni zarząd Watykanu
1824
utworzenie Sejmu śląskiego we Wrocławiu
trzęsienie ziemi w Sudetach
1825
utworzenie Sejmu Prowincjonalnego w Wrocławiu w skład wchodzili książęta, posłowie szlacheccy, posłowie z miasta i wsi.
1830 - śląski nauczyciel Ignaz Imsieg wywodzi nazwę Śląska (niem. Schlesien, łac. Silesia) od germańskiego plemienia Silingów.
1836 - we Wrocławiu zostało założone Towarzystwo Literacko-Słowiańskie, wśród członków Jan Kasprowicz, Adam Asnyk, Konstanty Damrot, Władysław Nehring, Norbert Bonczyk
1837 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1840 - uruchomienie linii omnibusowej we Wrocławiu
1842
pierwsza linia kolejowa z Oławy do Wrocławia, inaugurowana 12 maja przez pociąg Silesia (od 1847 połączona poprzez Brzeg, Opole, Gliwice,Katowice i Mysłowice z Koleją Warszawsko-Wiedeńską)
zmiany we władzach Prus, kilkunastoletnie osłabienie germanizacji: dzieci na Śląsku miały uczyć się w języku rodziców
1844 - powstanie tkaczy śląskich
1843 - otwarcie linii kolejowej Wrocław - Świebodzice (do Jeleniej Góry od 1867)
1843 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1845 - w Pszczynie zaczęło ukazywać się polskie czasopismo o nazwie Tygodnik Polski
1846
otwarcie całej linii Kolei Górnośląskiej Wrocław - Opole - Kędzierzyn - Gliwice - Mysłowice
otwarcie linii kolejowej Wrocław-Drezno;
1847
klęska nieurodzaju wywołała głód w wielu częściach prowincji
połączenie kolejowe Wrocław - Berlin
połączenie kolejowe Mysłowic przez Szczakową (Galicja) z Krakowem i Warszawą
1848
wystąpienia na fali Wiosny Ludów
język polski w szkołach górnośląskich oraz powiatu sycowskiego i namysłowskiego
Józef Lompa rozpoczął wydawanie Dziennika Polskiego
maj - wybory do berlińskiego Zgromadzenia Narodowego, wybranych zostało 11 polskich posłów z Górnego Śląska, głównie chłopi, którym przewodził ks. Józef Szafranek z Bytomia
2 połowa XIX w.
rozwój przemysłu wydobywczego i hutniczego na Górnym Śląsku
budowa zagłębia wałbrzyskiego dzięki francuskim kontrybucjom wojennym
1848-1849 na terenach Księstwa Cieszyńskiego miejscowa ludność cierpiała jeden z największych w historii głód, nazwany później \“głodnymi rokami\”; w miejscowości Pogwizdów przetrwały tylko dwie rodziny
1851-1855 - Kolej Górnośląska zbudowała publiczną sieć towarowych kolei wąskotorowych, które połączyły w nadchodzących latach większość zakładów przemysłowych powstającej konurbacji sprawnymi ciągami transportu surowców, półfabrykatów i wyrobów
1856 - nowa linia kolejowa: Wrocław - Poznań
1858 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1863 - Konstanty Damrot założył Towarzystwo Polskich Górnoślązaków
1869 - Karol Miarka rozpoczyna wydawać w Bytomiu pismo Katolik
1872 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1874 - linia kolejowa Wrocław - Kłodzko
1877 - pierwsze konne tramwaje we Wrocławiu (jeździły do 1910)
1883 - 31 stycznia - ostatnie zanotowane trzęsienie w Sudetach, wzdłuż linii uskoku: Kowary - Karpacz - Szklarska Poręba, dolina Kamiennej i Kwisy, Świeradów - Czerniawa
1884 - konferencja katowicka (Kattowitz Konferenz) - pierwszy światowy kongres syjonistyczny - Leon Pinsker, Hovevei Zion.
1885 - tzw. rugi pruskie, władze usunęły z Prus ludność nieposiadającą obywatelstwa
1894 - uruchomiona pierwsza linia tramwaju parowego z Gliwic do Bytomia i Piekar Śląskich przez Królewską Hutę. Sieć rozwija się dynamicznie, od 1898 zostaje zelektryfikowana.
1897 - wielka powódź na Śląsku
1899 - likwidacja polskich korporacji na Uniwersytecie Wrocławskim
1900 - 3 lipca - Sejm Śląski uchwalił ustawę przeciwpowodziową, wg niej w latach 1902-1912 powstały zabezpieczenia przeciw osuwaniu głazów, zbiorniki retencyjne i zalesia się stoki gór.
1902 - wrocławianin Theodor Mommsen - Nagroda Nobla z literatury za Historię Rzymu
1903 - wielka powódź na Śląsku
1905 - wrocławianin Philipp Lenard - Nagroda Nobla z fizyki za badania nad promieniami katodowymi
1907
wrocławianin Eduard Buchner - Nagroda Nobla z chemii za odkrycie fermentacji bezkomórkowej
elekcja 7 polskich posłów do sejmu pruskiego
1908
wrocławianin Paul Ehrlich - Nagroda Nobla z medycyny za badania nad odpornością organizmu
ustawa kagańcowa - ograniczenia w używaniu języka polskiego
Sejm pruski daje Komisji Kolonizacyjnej możliwość przymusowego wywłaszczania Polaków (70 tys. wywłaszczonych ha)
1912 - wrocławianin Gerhart Hauptmann - Nagroda Nobla z literatury za twórczość dramatyczną
1918
wrocławianin Fritz Haber - Nagroda Nobla z chemii za syntezę amoniaku z pierwiastków składowych
5 listopada podział Śląska Cieszyńskiego wg kryterium etnicznego dokonany przez lokalne rady: polską Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego i ÄŒeski Narodnà VÃbor pro Slezko
1919
18 czerwca - podpisano traktat wersalski zawierający plany plebiscytu na Górnym Śląsku
26 stycznia - wysłane z Pragi wojska czeskie zajęły Cieszyn
16 sierpnia - na Górny Śląsku wybuchło I powstanie śląskie
podział niemieckiej Provinz Schlesien w ramach reformy administracji na część górną i dolną
27 września - decyzja Rady Najwyższej Ententy o plebiscycie na Śląsku Cieszyńskim (a także Spiszu i Orawie)
przyłączenie do Czech powiatu kluczyńskiego leżącego między Opawą, Boguminem i Raciborzem
14 października utworzenie Prowincji Górnośląskiej ze stolicą w opolu. Sejmik w Raciborzu.
1920
31 stycznia - wojska włoskie i angielskie wkroczyły na tereny plebiscytowe Górnego Śląska i Opolskiego
28 lipca - koniec polsko-czeskiego sporu o Śląsk Cieszyński, 44% jego terenu przypadło Polsce, na Zaolziu pozostało 150 tys. Polaków
19 sierpnia, wybuchło II powstanie śląskie
otwarcie polskiego konsulatu generalnego we Wrocławiu
1921
20 marca - plebiscyt na Górnym Śląsku
2 maja - wybuch III powstania śląskiego, Wojciech Korfanty dyktatorem;
maj-lipiec III powstanie śląskie (22 maja, krwawe walki o Górę Świętej Anny)
20 października - podział Górnego Śląska przez Radę Ambasadorów Ligi Narodów: 29% terytorium i większości przemysłu w rękach polskich; po polskiej stronie pozostało 230 000 Niemców, po niemieckiej 530 000 Polaków.
ŚLÄ„SK POLSKI I NIEMIECKI (1922-1945)
1922
czerwiec-lipiec - włączenie przyznanej Polsce części Śląska do II RP
24 września - wybory do Sejmu Śląskiego, Katowice stolicą autonomicznego województwa
7 listopada - utworzenie Administracji Apostolskiej Górnego Śląska
1925
28 października, utworzenie diecezji katowickiej
1929 - Berlin podpisał konkordat z Watykanem, Wrocław osobną archidiecezją w składzie Niemiec
1931 - wrocławianin Friedrich Bergius - Nagroda Nobla z chemii za metodę uwodornienia węgla
1934 - naziści rozpoczynają zaplanowany na 10 lat plan likwidacji polskości na Śląsku
1938
wielka powódź na Śląsku
na mocy układu monachijskiego Hitler zajmuje czeskie pogranicze - Kraj Sudetów w tym Sudety i Śląsk Opawski;
4 lipca - zjazd młodzieży polskiej z Niemiec na Śląsku Opolskim
21 września - Polska stawia Czechosłowacji ultimatum w sprawie Zaolzia
2 października - wkroczenie wojsk polskich na Zaolzie i do okręgu czadeckiego
1939
15 marca - wkroczenie wojsk niemieckich do okrojonych Czech
31 sierpnia - prowokacja gliwicka
1 września - wybuch II wojny światowej
1941 - hitlerowcy tworzą w Łambinowicach (niem. Lamsdorf) wielki obóz jeniecki dla 200 tys. jeńców, połowa zginie
1943 - wrocławianin Otto Stern - Nagroda Nobla z fizyki za wkład w wyznaczenie momentu magnetycznego protonu
1944
22 lipca - Manifest PKWN sugerujący przesunięcie granic Polski na Odrę i Nysę Łużycką
25 sierpnia - Wrocław ogłoszony twierdzą, Festung Breslau
1945
19 stycznia - mordercza, przymusowa, piesza ewakuacja setek tysięcy mieszkańców Wrocławia (Breslau) na rozkaz gaulaitera Hanke; tysiące wrocławian, głównie kobiet, dzieci i starców zamarznie po drodze; ci, którzy schronią się w Dreźnie zginą w wyniku alianckiego nalotu dywanowego
27 stycznia wkroczenie oddziałów Armii Czerwonej do Katowic
16 lutego - zamknięcie okrążenia wokół Wrocławia
wojska I Frontu Ukraińskiego dowodzone przez marsz. Koniewa zdobyły Śląsk
1 kwietnia - zdobycie Twierdzy Głogów - zniszczenie miasta w ponad 95%
6 maja - poddała się Festung Breslau (Twierdza Wrocław)
ŚLASK PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
1945
26 sierpnia powstanie polskiego Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, rektorem prof. Stanisław Kulczyński
8 grudnia - inauguracja opery w dawnym Teatrze Miejskim we Wrocławiu, przedstawienie Halki
15 listopada - inauguracje roku akademickiego na polskich uczelniach, wykłady Ludwika Hirszfelda i Kazimierza Idaszewskiego
20 listopada - Sojusznicza Rada Kontroli zarządziła wysiedlenie całej niemieckiej ludności Śląska
1945-1949 - przymusowe wysiedlenie ludności niemieckiej ze Śląska (ok. 3 mln oraz czeskiej z okolic Raciborza i Kłodzka), napływ polskiej ludności, m.in. Zabużan (ok. 2 mln) z ziem utraconych po II wojnie światowej (Kresów Wschodnich)
1946
zamknięcie obozu dla Niemców w Łambinowicach (w pobliżu dawnego stallagu, vide 1941)
21 lipca, sprowadzenie Panoramy Racławickiej i części zbiorów Ossolineum ze Lwowa
1947 - 10 marca podpisanie układu o przyjaźni z CSRS nie rozwiązuje sporów granicznych (ziemia kłodzka, Zaolzie)
1948
21 lipca tzw. Wystawa Ziem Odzyskanych
25 sierpnia - Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu, wśród uczestników Pablo Picasso, Irena Joliot-Curie, Julian Huxley i inni z 46 krajów
1950
podpisany w Zgorzelcu układ z NRD o uznaniu granicy na Odrze i Nysie
reforma administracyjna, woj. opolskie wydzielone z woj. górnośląskiego
1952 - zamknięcie ostatnich obozów dla Niemców i masowe nadawanie mieszkańcom Śląska obywatelstwa polskiego
1953 - staliniści przemianowali Katowice na Stalinogród (do 1956)
1954 - wysiedlony wrocławianin Max Born - Nagroda Nobla z fizyki za odkrycia z fizyki kwantowej
1957 - wydobycie pierwszej partii rudy miedzi w Sieroszowicach przez ekipę badawczą inżyniera Jana Wyżykowskiego
1958 - 13 czerwca podpisany został układ polsko-czechosłowacki regulujący spory graniczne
1968 - jednostki Śląskiego Okręgu Wojskowego wkroczyły do Czechosłowacji wraz z innymi państwami bloku sowieckiego
1970 - Willy Brandt podpisał układ uznający granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej
1971 - rozpoczęcie produkcji w Hucie Miedzi \“Głogów\”
1972 - papież Paweł VI utworzył polskie diecezje na ziemiach przyznanych Polsce po 1945 roku
1973 - reforma administracji, Śląsk podzielony między kilkanaście województw
1980 - 28 sierpnia - strajki we Wrocławiu i na Górnym Śląsku
1981-1983 - stan wojenny, zabici w kopalni Wujek w Katowicach, w czasie demonstracji w Lubinie i Wrocławiu
1981
15 grudnia - pacyfikacja kopalni Manifest Lipcowy - pierwsze strzały do górników
16 grudnia - pacyfikacja kopalni Wujek, 9 zastrzelonych i 21 rannych górników
1982 -
9 lutego - wyroki skazujące na górników z kopalni Wujek
31 sierpnia - pierwsze krasnale na murach Wrocławia
1983 - 21 czerwca - pierwsza wizyta papieska na Śląsku - Jan Paweł II we Wrocławiu
1985 - 14 czerwca - otwarcie rotundy Panoramy Racławickiej we Wrocławiu
początek odbudowy Starego Miasta w Głogowie
1987 - 1 czerwca - pierwszy happening Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu
1989 - spotkanie premierów Polski i Niemiec, Tadeusza Mazowieckiego i Helmuta Kohla w Krzyżowej na Dolnym Śląsku, symboliczne pojednanie polsko-niemieckie
1990
16 stycznia zostało zarejestrowane, jako pierwsze w Polsce Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Ludności Pochodzenia Niemieckiego Województwa Katowickiego
14 listopada podpisanie traktatu polsko-niemieckiego, potwierdzającego granicę na Odrze i Nysie oraz to, że \“Śląsk jest częścią Polski\”.
1991
21 grudnia - ponowny proces w sprawie pacyfikacji KWK Wujek (vide: 16 grudnia 1981)
1993 - 18 stycznia, otwarcie międzynarodowego portu lotniczego we Wrocławiu
1994 - wysiedlony wrocławianin Reinhard Selten - Nagroda Nobla z ekonomii za analizę równowagi w teoriach gier niezespołowych
1997
21 maja-1 czerwca - 46. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny we Wrocławiu z udziałem papieża Jana Pawła II
lipiec-sierpień - wielka powódź w czeskiej i polskiej części Śląska.
1999
reforma administracji, Śląsk w obszarze administracyjnym trzech województw: śląskie (czyli górnośląskie), opolskie i dolnośląskie (część Śląska została włączona w skład województwa lubuskiego).
TERAZ TO MY TWORZYMY HISTORIE I CZAS NAPRAWIĆ TEN IDIOTYCZNY PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY NASZEGO WSPANIAŁEGO REGIONU. ALBO JEDEN ŚLÄ„SK ZE STOLICÄ„ WE WROCŁAWIU, ALBO DOLNY ŚLÄ„SK I GÓRNY ŚLÄ„SK ZE STOLICAMI WE WROCŁAWIU I OPOLU.
PRADZIEJE:
Pradzieje (-990)
VI tysiąclecie p.n.e. na teren Śląska przybywa grupa ludności należąca do kręgu kultury ceramiki wstęgowej
6000 lat p.n.e. ok.- na Śląsk dociera ludność kultury ceramiki wstęgowej rytej
4700-4600 lat p.n.e. ok.- na Dolnym Śląsku pojawia się kultura ceramiki wstęgowej kłutej
4100-3000 lat p.n.e. ok.- na Śląsku rozwija się kultura pucharów lejkowatych
4000 lat p.n.e. ok.- na Śląsku rozwija się kultura amfor kulistych
3000-2200 lat p.n.e. - Śląsk w zasięgu oddziaływania kultury ceramiki sznurowej a później kultury ceramiki grzebykowo- dołkowej oraz kultury pucharów dzwonowatych
2100 lat p.n.e. - Śląsk we wczesnym okresie epoki brązu w zasięgu oddziaływania kultury unietyckiej
1700-1400 lat p.n.e. - na Śląsku rozwijają się kultury z grupy lubuskiej (zwana też grobską) oraz grupa nowocerekwiańska
1600 - 1300 lat p.n.e. - napływa na Śląsk ludność śląsko-wielkopolskich kultur mogiłowych tworząca tzw. kulturę przedłużycką
1400 - 750 lat p.n.e. - dominacja kultury łużyckiej zwanej też kulturą pól popielnicowych
500 lat p.n.e. połowa - upadek grodów kultury łużyckiej na Śląsku, w Wielkopolsce i Kujawach co wiąże się z najazdem Scytów
500 lat p.n.e. na Śląsk napływa fala ludności kultury wejherowsko-krotoszyńskiej (dawniej zwana kulturą wschodniopomorską) będąca potomkami tzw. kaszubskiej grupy łużyckiej
IV - II wiek p.n.e. obecność Celtów na Śląsku (np. Nowa Cerekwia), którzy następnie wywędrowali na południe
II wiek p.n.e. - pojawienie się kultury przeworskiej na terenie Śląska (istnieje spór czy można wiązać tę kulturę z celtyckimi Lugiami lub germańskimi Wandalami, ponieważ wzmianki Tacyta i prace archeologiczne nie są jednoznaczne)
II wiek p.n.e. - istnienie na północ od Głogowa tzw grupy gubińskiej kultury Jastorf.
ok. 100 p.n.e. germańskie plemię Silingów prawdopodobnie zamieszkuje Dolny Śląsk (lub Łużyce).
IV wiek n.e. koniec obecności kultury przeworskiej, prawdopodobnie w związku z najazdami Hunów (grób z Jędrzychowic koło Opawy), wykształcenie się kultury luboszyckiej w północnej części Dolnego Śląska
V wiek n.e. - znaczny spadek zaludnienia na Śląsku
512 rok - wg Prokopiusza z Cezarei plemię Herulów wraca z kraju Gepidów do Skandynawii przez ziemie Sklawinów i obszar \“pustego kraju\” do kraju Warnów (możliwe że \“pusty kraj\” to Śląsk)
VII wiek n.e. 1 połowa - na Śląsk napływają Słowianie
VIII wiek n.e. - powstanie na Ziemi Lubuskiej grodzisk z kamiennymi elementami w wałach
VIII wiek - wyodrębnienie się kultury Tornow-Klenica oraz ceramika chodlikowka
IX wiek 1 poł. - procesy integracyjne plemion na Śląsku
845 rok ok. - powstaje tzw. Geograf Bawarski ze spisem plemion słowiańskich wśród których wymieniono: Ślężan (15 grodów), Opolan (20), Gołęszyców (5), Dziadoszan (20), Głupie Głowy (Lupiglaa) z 30
875 rok - Świętopełk, władca Wielkich Moraw, wg niektórych badaczy prawdopodobnie zajął Górny Śląsk
885 rok - Świętopełk, władca państwa Wielkomorawskiego, wg niektórych badaczy prawdopodobnie zajął Dolny Śląsk
906 rok - upadek Państwa Wielkomorawskiego spowodowany najazdem Węgrów
943 rok - niejednoznaczne wzmianki kronikarza Al-Masudiego o tym, że państwo ad-Dir (Ruś?) sąsiaduje z państwem al-Firag (Czechy?)
955 rok - prawdopodobne zajęcie Moraw przez Czechów po klęsce Węgrów w bitwie nad rzeką Lech
963 rok - przekaz Ibrahima ibn Jakuba o znajdującym się pod władzą czeskiego Bolesława I, kraju “trkw” co niektórzy identyfikują z Krakowem oraz o tym, że Mieszko I jest najsilniejszym władcą słowiańskim.
965 rok - sojusz polsko-czeski i małżeństwo Mieszka I z Dobrawą
973 rok - problematyczne podleganie Śląska do biskupstwa praskiego, patrz komentarz do roku 1086
981 rok - czeski kronikarz Kosmas wzmiankuje o budowie przez Czechów granicznego grodu w Kłodzku
985 rok - prawdopodobny koniec sojuszu polsko-czeskiego w związku z walkami z Połabianami,
985 rok - we Wrocławiu, Opolu i Głogowie zbudowano grody w typie piastowskim
ŚLÄ„SK W MONARCHII PIASTÓW (990-1138)
990 - Thietmar wzmiankuje, że Bolesław czeski stracił ziemie \“regnum sibi ablatum\” walcząc z Mieszkiem I. Być może chodzi tutaj o Śląsk lub Małopolskę.
990 - czeski annalista Mnich Sazawski w XII wieku wzmiankuje o utracie przez Czechów miejscowości Nemi/Nemci, którą identyfikuje się z Niemczą Śląską lub Niemczą nad Nysą Łużycką
991 - dokument Dagome Iudex wymienia Śląsk w granicach Polski
1000 - ustanowienie diecezji we Wrocławiu podporządkowanej arcybiskupstwu w Gnieźnie
1005 - Thietmar wzmiankuje o stratach zadanych Niemcom przez Polaków w rejonie Przesieki
1010 - spustoszenie przez wojska cesarza Henryka II na terytorium śląskich Dziadoszan
1015 - nieudany najazd wojsk cesarza Henryka II i jego wycofanie aż do Łaby
1017 - kolejny najazd cesarza Henryka II na Polskę i skuteczna obrona Głogowa i Niemczy
1025 - koronacja Bolesława Chrobrego, Śląsk częścią Królestwa Polskiego
1034-1038 - reakcja pogańska na Śląsku, zburzona została katedra wrocławska
1039 - w wyniku najazdu księcia czeskiego Brzetysława zniszczone zostały Opole i Niemcza, lewobrzeżny Śląsk trafił pod panowanie czeskie. Opawa, Karniów, Głubczyce trafiły do diecezji ołomunieckiej
1041 - Brzetysław czeski złożył hołd lenny cesarzowi Henrykowi III w Ratyzbonie, w zamian ten potwierdził przynależność Śląska do Czech
1046 - książę Kazimierz Odnowiciel reaktywował biskupstwo wrocławskie z biskupem Hieronimem wbrew woli Czechów, powrót biskupa ze Smogorzewa
1050 - Kazimierz Odnowiciel zajął zbrojnie Śląsk
1054 - zjazd w Kwedlinburgu, w wyniku którego uznano, że Śląsk poza Opawszczyzną pozostaje w Polsce za cenę rocznego trybutu 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota na rzecz Czech
1069 - król Bolesław Szczodry zaprzestał płacenia trybutu i próbował odzyskać Opawszczyznę
1080 - we władanie księcia Władysława Hermana trafiła ziemia kłodzka
1086 - tzw. dokument praski wymienia plemiona Bobrzan i Trzebowian oraz opisuje granice biskupstwa praskiego powstałego w 973 roku, w skład którego miał wejść Śląsk i obszar aż po Styr na wschodzie - wiarygodność tego przekazu jest podważana w związku z przekazami kronikarza ruskiego Nestora, aktami Ottona I i Ottona III oraz istniejącym ówcześnie sojuszem polsko-węgierskim
1093 - najazd czeskiego księcia Brzetysława II na lewobrzeżny Śląsk i jego spustoszenie od Ryczyny po Głogów - przywrócenie przez Władysława Hermana płacenia trybutu ze Śląska na rzecz Czech, ziemia kłodzka trafiła pod panowanie Bolesława Krzywoustego, a Śląsk pod panowanie Zbigniewa
1096 - na prośbę Władysława Hermana, walczącego ze swoim synem Zbigniewem i komesem Wojsławem, Brzetysław II najechał Śląsk, niszcząc Bardo i budując Kamieniec Ząbkowicki
1099 - zmniejszenie trybutu ze Śląska na rzecz Bolesława Krzywoustego
1100 - na mocy układu z ojcem, Bolesław Krzywousty obejmuje rządy na Śląsku
1103 i 1106 - wspierający Zbigniewa w walce z Bolesławem Krzywoustym najazd czeski na Górny Śląsk
1108 - Bolesław Krzywousty przygotowując się do najazdu na Czechy, zbudował gród w Jeleniej Górze
1109 - najazd cesarza Henryka V na Polskę, starcie pod Bytomiem Odrzańskim, obrona Głogowa (od 24 sierpnia), starcie na Psim Polu koło Wrocławia i wycofanie się Henryka V spod Ryczyny do Czech
1110 - najazd Krzywoustego na Czechy
1114 - zaprzestanie płacenia trybutu
1115 - układ pokojowy nad Nysą pomiędzy Bolesławem Krzywoustym i księciem czeskim Władysławem I
po 1120 - Piotr Włostowic ufundował klasztor benedyktynów na Ołbinie koło Wrocławia
1132-1134 - trzy czeskie najazdy na Śląsk
1133 - spalenie przez Czechów Koźla i 300 wsi
1137 - pokój kłodzki pomiędzy Bolesławem Krzywoustym i Sobiesławem I, Śląsk w Polsce, ziemia kłodzka i Opawska w Czechach, Czesi formalnie rezygnują z trybutu
1138 - Piotr Włostowic ufundował klasztor kanoników regularnych na Ślęży
1138 - testament sukcesyjny Krzywoustego podzielił kraj i przekazał Śląsk najstarszemu synowi, Władysławowi Wygnańcowi
ŚLÄ„SK DZIELNICOWY (1138-1392)
1145 - 13 czerwca - Piotr Włost sprowadza relikwie św. Wincentego z Magdeburga do Wrocławia
1146 - wygnanie Władysława przez młodszych braci, Bolesław Kędzierzawy zajmuje Śląsk
1163 - powracają synowie Władysława, Bolesław I Wysoki i Mieszko Plątonogi
1173 - pierwszy podział Śląska wzdłuż Przesieki Śląskiej na Dolny i Górny Śląsk
1175 - Bolesław Wysoki funduje klasztoru cystersów w Lubiążu
1179 - Mieszko Plątonogi otrzymuje od Kazimierza Sprawiedliwego ziemie: bytomską, siewierską i oświęcimską
1201-1238 - panowanie Henryka Brodatego, księcia wrocławskiego; początek szybkiego rozwoju Śląska i powstanie monarchii Henryków śląskich
1211 - lokacja Złotoryi na prawie magdeburskim (jedna z pierwszych)
1217 - lokacja Lwówka Śląskiego
1220 - lokacja Cieszyna
1223 - lokacje Nysy i Środy Śląskiej
1224 - sprowadzenie do Wrocławia dominikanów - na czele bł. Czesław Odrowąż
1241 - 9 kwietnia - bitwa z Mongołami pod Legnicą, śmierć Henryka Pobożnego; koniec monarchii Henryków śląskich
1242 - zrealizowana lokacja i wytyczenie nowego planu miasta Wrocławia na prawie magdeburskim
1249 - Bolesław II Rogatka sprzedaje ziemię lubuską Brandenburczykom
1250 - lokacje Brzegu , Dzierżoniowa i prawdopodobnie Ziębic
1254 - lokacja Bytomia przez księcia Władysława opolskiego
1257 - lokacja Wodzisławia przez księcia Władysława opolskiego
1258 - lokacja Opola
1267
12 lutego przy kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu powstaje szkoła quadrivium (gimnazjum od 1643)
17 sierpnia - kanonizacja świętej Jadwigi Śląskiej, żony księcia Henryka I Brodatego.
lokacja Świdnicy
1270 ok. - powstaje księga henrykowska - pierwsze zdanie zapisane po polsku
1272 - lokacja Lublińca przez księcia Władysława Opolczyka
1274 - Wrocław otrzymuje prawo składu
1278 - 26 sierpnia - książęta śląscy walczą pod Suchymi Krutami po stronie Przemysła Ottokara II, króla Czech
1278-1290 - Henryk IV Probus otrzymuje od króla niemieckiego Rudolfa I w dożywocie ziemię kłodzką jako rekompensatę za odsunięcie od opieki nad synem Ottokara, Wacławem II.
1281 - król Czech, Wacław II osadza na tronie śląskiego księstwa opawskiego swego przyrodniego brata, Mikołaja I - początek śląskiej linii Przemyślidów
1287 - Probus walczy o koronę polską
1289 - Kazimierz, książę bytomski zhołdowany przez króla Czech; pierwsze księstwo śląskie w lennem Czech
1290 - śmierć Henryka Probusa, w testamencie tworzy podstawy dla kościelnego księstwa nyskiego
1292 - Bolko I Surowy funduje opactwo cystersów w Krzeszowie
1293 - założenie szkoły parafialnej przy kościele św. Elżbiety we Wrocławiu, (od 1570 gimnazjum akademickie)
1305 - wystawienie pierwszego krzyża pokutnego w Stanowicach pod Strzegomiem
1315 - początki inkwizycji na Śląsku; Helgweil, kaznodzieja z kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu wygnany za bronienie oskarżonych; na stosach Świdnicy (60), Wrocławiu i Nysie giną beginki i begardzi
1318-1322 - szczytowy okres rozdrobnienia Śląska, łącznie 19 księstw piastowskich plus kościelne księstwo nyskie i świeckie Przemyślidów opawskich
1327 - Jan Luksemburski hołduje księstwa niemodlińskie, cieszyńskie, kozielskie, raciborskie, oświęcimskie, opolskie i wrocławskie
1327-1341 - ziemia kłodzka w dożywocie dla Henryka VI, księcia wrocławskiego w zamian za hołd lenny
1328
zhołdowanie przez Czechy księstw oleśnickiego, legnickiego, żagańskiego i ścinawskiego
niezależni pozostają jedynie Przemko głogowski, Henryk I jaworski i Bolko II Mały świdnicki
1331
wojna polsko-krzyżacka;
czesko-krzyżacka próba rozbioru państwa Łokietka,
zdobycie Głogowa przez Czechów i jego hołd lenny
pod Niemczą Bolko II Mały powstrzymuje wyprawę Czechów na Polskę
1335 - wygasa wrocławska linia Piastów śląskich
1336 - za dożywocie na ziemi kłodzkiej, Bolko II Ziębicki składa hołd Czechom
1339
pierwsze taktyczne zrzeczenie się praw do Śląska przez Kazimierza Wielkiego
spór biskupa wrocławskiego Nankiera z Janem Luksemburskim o kasztelanię w Miliczu
1345-1348 - polsko-czeska wojna o Śląsk
7 kwietnia 1348 r. - król rzymski i czeski Karol IV inkorporuje do proklamowanej właśnie Korony Czeskiej (Corona Regni Bohemiae) m.in. Śląsk, jako cesarz potwierdził ten akt w 1355 r., uzyskując zgodę elektorów Rzeszy (Cesartwa Rzymskiego).
1348-1350 - epidemia czarnej śmierci pustoszy Śląsk
1349 - 28 maja - pogrom Żydów we Wrocławiu posądzonych o wywołanie głodu
1348 - 22 listopada pokój w Namysłowie, król Polski Kazimierz III Wielki formalnie zrzeka się praw dynastycznych do Śląska na rzecz Korony Czeskiej
1349 - pożar Wrocławia i pogrom Żydów oskarżonych o wywołanie pożogi
1350 - pogrom Żydów w Złotym Stoku oskarżonych o roznoszenie zarazy
1351 - nieudana próba oderwania biskupstwa wrocławskiego od diecezji gnieźnieńskiej przez króla Czech, Karola IV Luksemburskiego
1353
małżeństwo bratanicy Bolka II Małego świdnickiego, Anny z Karolem IV,
układ o przeżycie zawarty między Bolkiem a Karolem
1360 - wielki pożar Wrocławia i rzeź wszystkich Żydów w mieście
1368 - na Bolku II Małym wygasa świdnicka linia Piastów śląskich
1392 - śmierć księżnej Agnieszki, wdowy po Bolku II, ostatnim niezależnym władcy śląskim panującym w księstwie świdnicko-jaworskim
ŚLASK CZESKI (1392-1526)
1372 - Ludwik Andegaweński podtrzymuje zrzeczenie się roszczeń do Śląska dokonane przez Kazimierza Wielkiego
1404 - zjazd wrocławski, Władysław Jagiełło spotyka się z Wacławem IV, królem Czech we Wrocławiu
1420 - 15 marca - egzekucja we Wrocławiu husyty Jana Krasy, rajcy Nowego Miasta praskiego (wleczono go końmi po Rynku, a ostatecznie spalono żywcem)
1425-1434 - najazdy husyckie
1428 - wyprawa Prokopa Wielkiego na Śląsk zdobywa niemal wszystkie zamki Śląska pod kontrolą ich sojusznika Bolka V
1434-1454 - czasy rycerzy-rabusi (raubrittern)
1443
6 czerwca, lekkie trzęsienie ziemi we Wrocławiu i okolicach
księstwo siewierskie wykupione przez bs. Zbigniewa Oleśnickiego (inkorporowane do Korony w 1790)
1444 - wojska miasta Wrocławia rozbijają oddziały raubrittera Jana Kolde
druga połowa XV wieku - powstaje stanowy sejm śląski, reprezentacja książąt, rycerstwa i miast
1453 - 4 lipca - pogrom Żydów we Wrocławiu, 41 spalonych na stosie z poduszczenia św. Jana Kapistrana; podobne stosy urządzono w Świdnicy, Jaworze, Strzegomiu, Lwówku, Dzierżoniowie i Legnicy
1454 - król czeski, Władysław Pogrobowiec nadaje Wrocławiowi i Świdnicy przywilej De judeos non tolerandis - zakazujący Żydom osiedlania się w tych miastach
1456 - przedostatni książę zatorski, Wacław składa hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi
1458 - Jerzy z Podiebradów zostaje królem Czech, walki o Śląsk z pretendentem do korony Maciejem Korwinem
1462 - pierwsze użycie nazwy Górny Śląsk (Silesia Superior) w dokumencie
1471 - Władysław II Jagiellończyk królem Czech
1474
drugi zjazd wrocławski (właściwe miejsce Muchobór Wielki - dziś osiedle Wrocławia): Maciej Korwin, Władysław i Kazimierz Jagiellończyk dyskutują o Śląsku po nieudanym najeździe tych ostatnich w celu jego odbicia
Wrocław występuje z Hanzy
1475 - 9 września - pierwsza książka wydana drukiem z tekstami w języku polskim - księga statutów synodalnych Kaspera Elyana, drukarza z Wrocławia
1476 - wygasa głogowska linia Piastów śląskich
1490-1513 - wojna celna Wrocławia z Polską
1491-1492 - Jan Olbracht, późniejszy król Polski zarządza dla brata Władysława księstwem głogowskim
1492 - wygasa oleśnicka linia Piastów śląskich
1494 - Janusz IV sprzedaje księstwo zatorskie Janowi Olbrachtowi, zachowując rządy dożywotnie (zmarł 1513)
1498-1506 - Zygmunt Stary, późniejszy król Polski zarządza księstwem głogowskim
1504 - wygasa żagańska linia Piastów śląskich
1515 - 22 lipca - układ o przeżycie między Władysławem Jagiellończykiem a Habsburgami, tzw. pierwszy układ wiedeński
1517 - rozruchy antyklerykalne we Wrocławiu, wypędzenie zakonników z klasztorów NMP na Piasku, franciszkanów od św. Jakuba (dziś św. Wincentego), bernardynów oraz augustianów od św. Doroty oraz joannitów
1518 - początki reformacji na Śląsku
1521 - wygasa boczna linia Przemyślidów rządząca w śląskim księstwie opawskim od 1281
1523 - kazania Jana Hessa w farze św. Marii Magdaleny - reformacja we Wrocławiu
1526
śmierć Ludwika Jagiellończyka, króla Czech i Węgier, syna Władysława Jagiellończyka w bitwie z Turkami pod Mohaczem; vide: 1515
Habsburgowie przejmują Węgry i Czechy ze Śląskiem
Tarnowskie Góry otrzymują prawa miejskie jako miasto górnicze.
ŚLÄ„SK HABSBURGÓW (1526-1740)
1529 - mieszczanie wrocławscy burzą romańskie opactwo na Ołbinie
1531 - przywileje Jana Dobrego porządkujące prawo stanowe w księstwie opolsko-raciborskim
1532 - na Janie Dobrym wygasa opolska linia Piastów śląskich
1537 - Fryderyk II, księże legnicko-brzeski i Joachim Hohenzollern zawierają układ o przeżycie
1556 - sprowadzenie jezuitów
1561 - pierwsza drukowana mapa Śląska Marcina Helwiga wydana w Nysie
1564 - księstwa oświęcimskie i zatorskie inkorporowane do woj. krakowskiego jako powiat śląski (vide 1457, 1494)
1571 - Joachim Cureus po raz pierwszy używa nazw Dolny Śląsk i Górny Śląsk (Silesia Inferior i Superior)
1588 - arcyksiążę Maksymilian Habsburg przegrywa bitwę pod Byczyną; Zygmunta III Waza królem Polski
1590 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1598 - ulewne deszcze powodują osunięcie ziemi z góry Kalwarii w Bardzie i przegrodzenie Nysy Kłodzkiej, która zalewa miasto a potem zmienia koryto.
XVI/XVII w. - Walenty Säbisch z Raduszkowic (1577-1657) śląski architekt, wynalazca, astronom i pirotechnik buduje rakiety i bada ich zastosowania.
1618-1648 - wojna trzydziestoletnia, zniszczenie i wyludnienie Śląska
1620 - obrany na króla Czech, Fryderyk elektor Palatynat po bitwie pod Białą Górą uchodzi na Śląsk
1621-1622 pacyfikacja Śląska przez katolickie wojsko cesarskie (także zaciężni lisowczycy)
1625
wygasa linia Piastów cieszyńskich
Karol Ferdynand, syn Zygmunta III Wazy biskupem wrocławskim i księciem nyskim
1632
protestanckie wojska szwedzkie opanowują Śląsk
7-10 września - wojska saskie wraz z mieszczanami plądrują Ostrów Tumski we Wrocławiu
1638 - 20 lutego - do Wrocławia potajemnie przybywają pierwsi jezuici - ukrywają się w klasztorze św. Macieja należącym do krzyżowców z czerwoną gwiazdą.
1645-1666 - Wazowie dostają w zastaw od Habsburgów księstwo opolsko-raciborskie
1648
pokój westfalski
pełna wolność religijna jedynie w księstwach wołosko-brzesko-legnickim oraz oleśnickim
próba siłowej rekatolicyzacji cesarskiego Śląska, protestanci tracą kościoły poza drewnianymi
zgoda cesarza na 3 tzw. kościoły pokoju w Jaworze, Świdnicy, Głogowie
od II poł. XVII w. Śląsk jest najlepiej rozwiniętym (przemysł tekstylny) i gospodarczo najważniejszym regionem monarchii habsburskiej
1655 - w Głogówku na Opolszczyźnie przez rok ukrywa się w czasie potopu szwedzkiego król polski Jan Kazimierz Waza
1659 - cesarz przekazuje jezuitom dawny zamek książąt wrocławskich
1663 - wojna turecko-austriacka, zagony tatarskie na Śląsku
1664 - we Wrocławiu pierwsze wyroki skazujące na stos za czary i udział w sabacie.
1670
we Wrocławiu zaczyna się ukazywać pierwsze na świecie czasopismo medyczne Miscellanea Curiosa Medico-Physica
zgoda cesarza na powstanie kolegium jezuickiego, kościoła i szkoły
1675 - Jerzy IV Wilhelm (Georg IV Wilhelm), ostatni książę z dynastii Piast umiera w Brzegu jako książę legnicko-wołowsko-brzeski, wygasa brzesko-legnicka linia Piastów śląskich
1675 - tajny układ jaworowski Sobieskiego z Francją; plany wspólnej wojny z Brandenburgią i Austrią celem odzyskania Śląska i Prus Wschodnich
1683 - przemarsz przez Górny Śląsk odsieczy wiedeńskiej Sobieskiego, msza za pomyślność w Piekarach Śląskich
1687 - Marysieńka Sobieska leczy się w uzdrowisku w Cieplicach
1691-1737 - Jakub Ludwik Sobieski rządzi księstwem oławskim
1697 - plany Augusta II Sasa podbicia Śląska i połączenia Saksonii z Rzeczpospolitą
1702 - fundacja dwuwydziałowego kolegium jezuickiego we Wrocławiu
1706
skargi Ślązaków na niewolę religijną do maszerujących przez Śląsk wojsk szwedzkich
1 października porozumienie z Altranstädt - cesarz Józef oddaje protestantom na Śląsku 121 kościołów i zgadza się na budowę 6 tzw. kościołów łaski w Kożuchowie, Żaganiu, Miliczu, Cieszynie, Jeleniej Górze i Kamiennej Górze
1707 - umiera Karolina, ostatnia Piastówna, siostra księcia Jerzego Wilhelma (patrz: 1675)
1732 - Jan Jakub Korn zakłada we Wrocławiu firmę wydawniczą drukującą także w języku polskim
1740 - śmierć ostatniego Habsburga
ŚLÄ„SK PRUSKO-NIEMIECKI (1740-1922)
1740
16 grudnia - wkroczenie Fryderyka Wielkiego na Śląsk, wybuch I wojny śląskiej
28 grudnia - oblężenie Głogowa (niem. Glogau)
14 grudnia - antyaustriacki bunt we Wrocławiu (niem. Breslau)
1741
3 stycznia - uroczysty wjazd Fryderyka do Wrocławia
10 kwietnia - bitwa pod Małujowicami (niem. Mollwitz) k/Brzegu, mimo ucieczki Fryderyka Prusacy zwyciężyli
10 sierpnia - wkroczenie wojsk pruskich do Wrocławia
Wrocław otrzymał rangę pruskiego miasta stołecznego, obok Królewca i Berlina
1742 - 11 czerwca, pokój wrocławski zakończył I wojnę śląską, większość Śląska i ziemia kłodzka dla Prus
1742-1805 - tzw. kolonizacja fryderycjańska, powstało ok. 500 nowych osad
1744 - wybuch II wojny śląskiej
1745
4 czerwca - zwycięstwo Fryderyka II Wielkiego pod Dobromierzem,
30 września - bitwa pod Soor
15 grudnia - bitwa pod Kotliskami
25 grudnia - pokój w Dreźnie potwierdzający ustalenia pokoju wrocławskiego
1751 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1756-1763 - III wojna śląska, epizod zmagań wojny północnej
1757
22 listopada zwycięska dla cesarstwa bitwa pod Wrocławiem
5 grudnia klęska 3-krotnie większych niż pruskie wojsk Austriaków pod Lutynią
1760
koalicja austriacko-rosyjska zajęła Śląsk
bitwa pod Kamienną Górą
zdobycie przez Austriaków twierdzy w Kłodzku
15 sierpnia - bitwa pod Pątnowem (niem. Panten) k/Legnicy; zwycięstwo Prusaków nad trzykrotnie większymi siłami austriackimi
1761 - bitwa pod Burkatowem
1763
15 lutego, pokój w w Hubertusburgu; Śląsk ostatecznie przy Prusach z wyjątkiem Śląska Cieszyńskiego i Śląska Opawskiego (zobacz: Śląsk Austriacki)
14 września - władze pruskie wprowadziły ustawy germanizacyjne:
usunęły nauczycieli nieznających niemieckiego ze szkół
sprowadziły z głębi Prus burmistrzów w miejsce niemówiących po niemiecku
zakaz zawierania małżeństw, gdy oblubieńcy nie znają niemieckiego
1778-1779 - wojna o sukcesję bawarską (tzw. wojna kartoflana); spustoszyła ziemię kłodzką; zakończyło ją zawarcie pokoju w Cieszynie 13 maja 1779
1790 - zjazd dzierżoniowski, cesarz Józef II i Fryderyk Wilhelm II, król pruski unormalizowali stosunki
1793 - powstanie tkaczy w Chełmsku Śląskim, ruchy chłopskie
1798 - na Śląsku powstał pierwszy poza Anglią wielki piec opalany koksem
1799 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1804-1809 - powstał Kanał Kłodnicki do spławu węgla
1806-1808 - wyburzenie murów Wrocławia przez Francuzów
1807 - kwiecień, pułk ułanów z Legii Nadwiślańskiej pobił pod Strugą Prusaków, biorąc 800 jeńców
1811
powstanie chłopskie na Górnym Śląsku przeciwko pańszczyźnie stłumione przez wojsko
z połączenia wrocławskiego kolegium jezuickiego z protestanckim Uniwersytetem Viadrina z Frankfurtu nad Odrą powstał świecki pięciowydziałowy Uniwersytet Wrocławski (Universitas Litterarum Wratislaviensis)
1813
Kutuzow umarł w Bolesławcu
patrioci pruscy pod wodzą Adolfa Lützowa utworzyli w Rogowie Sobóckim na Śląsku antynapoleońskie freikorpsy
marzec, Fryderyk Wilhelm III wydał odezwę An mein Volk i wypowiedział we Wrocławiu wojnę Francji
klęska Francuzów nad Kaczawą koło Warmątowic
koncentracje wojsk na Śląsku, w sierpniu Napoleon przebywał w Lwówku Śląskim;
walki polskich szwoleżerów pod Legnicą i Lwówkiem
1815 - reforma administracyjna państwa pruskiego, powstał Provinz Schlesien z przyłączonymi powiatami górnołużyckimi: Hoyerswerda, Lubań (niem. Lauban), Rozbork (niem. Rothenburg) i Zgorzelec (niem. Görlitz)
1816 - do Huty Królewskiej (Königshütte, obecnie Chorzów) dostarczony został pierwszy parowóz zbudowany na kontynencie (w berlińskiej Eisengießerei). Ze względu na nieudane próby na torach konnej kolejki przemysłowej został wykorzystany tu jako stacjonarna maszyna.
1816-1847 - rozwój górnictwa na Górnym Śląsku, siedmiokrotny wzrost wydobycia
1821 - reforma kościelnej administracji, diecezja wrocławska wyłączona przez Piusa VII z archidiecezji gnieźnieńskiej (od 1000 roku) i oddana pod bezpośredni zarząd Watykanu
1824
utworzenie Sejmu śląskiego we Wrocławiu
trzęsienie ziemi w Sudetach
1825
utworzenie Sejmu Prowincjonalnego w Wrocławiu w skład wchodzili książęta, posłowie szlacheccy, posłowie z miasta i wsi.
1830 - śląski nauczyciel Ignaz Imsieg wywodzi nazwę Śląska (niem. Schlesien, łac. Silesia) od germańskiego plemienia Silingów.
1836 - we Wrocławiu zostało założone Towarzystwo Literacko-Słowiańskie, wśród członków Jan Kasprowicz, Adam Asnyk, Konstanty Damrot, Władysław Nehring, Norbert Bonczyk
1837 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1840 - uruchomienie linii omnibusowej we Wrocławiu
1842
pierwsza linia kolejowa z Oławy do Wrocławia, inaugurowana 12 maja przez pociąg Silesia (od 1847 połączona poprzez Brzeg, Opole, Gliwice,Katowice i Mysłowice z Koleją Warszawsko-Wiedeńską)
zmiany we władzach Prus, kilkunastoletnie osłabienie germanizacji: dzieci na Śląsku miały uczyć się w języku rodziców
1844 - powstanie tkaczy śląskich
1843 - otwarcie linii kolejowej Wrocław - Świebodzice (do Jeleniej Góry od 1867)
1843 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1845 - w Pszczynie zaczęło ukazywać się polskie czasopismo o nazwie Tygodnik Polski
1846
otwarcie całej linii Kolei Górnośląskiej Wrocław - Opole - Kędzierzyn - Gliwice - Mysłowice
otwarcie linii kolejowej Wrocław-Drezno;
1847
klęska nieurodzaju wywołała głód w wielu częściach prowincji
połączenie kolejowe Wrocław - Berlin
połączenie kolejowe Mysłowic przez Szczakową (Galicja) z Krakowem i Warszawą
1848
wystąpienia na fali Wiosny Ludów
język polski w szkołach górnośląskich oraz powiatu sycowskiego i namysłowskiego
Józef Lompa rozpoczął wydawanie Dziennika Polskiego
maj - wybory do berlińskiego Zgromadzenia Narodowego, wybranych zostało 11 polskich posłów z Górnego Śląska, głównie chłopi, którym przewodził ks. Józef Szafranek z Bytomia
2 połowa XIX w.
rozwój przemysłu wydobywczego i hutniczego na Górnym Śląsku
budowa zagłębia wałbrzyskiego dzięki francuskim kontrybucjom wojennym
1848-1849 na terenach Księstwa Cieszyńskiego miejscowa ludność cierpiała jeden z największych w historii głód, nazwany później \“głodnymi rokami\”; w miejscowości Pogwizdów przetrwały tylko dwie rodziny
1851-1855 - Kolej Górnośląska zbudowała publiczną sieć towarowych kolei wąskotorowych, które połączyły w nadchodzących latach większość zakładów przemysłowych powstającej konurbacji sprawnymi ciągami transportu surowców, półfabrykatów i wyrobów
1856 - nowa linia kolejowa: Wrocław - Poznań
1858 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1863 - Konstanty Damrot założył Towarzystwo Polskich Górnoślązaków
1869 - Karol Miarka rozpoczyna wydawać w Bytomiu pismo Katolik
1872 - trzęsienie ziemi w Sudetach
1874 - linia kolejowa Wrocław - Kłodzko
1877 - pierwsze konne tramwaje we Wrocławiu (jeździły do 1910)
1883 - 31 stycznia - ostatnie zanotowane trzęsienie w Sudetach, wzdłuż linii uskoku: Kowary - Karpacz - Szklarska Poręba, dolina Kamiennej i Kwisy, Świeradów - Czerniawa
1884 - konferencja katowicka (Kattowitz Konferenz) - pierwszy światowy kongres syjonistyczny - Leon Pinsker, Hovevei Zion.
1885 - tzw. rugi pruskie, władze usunęły z Prus ludność nieposiadającą obywatelstwa
1894 - uruchomiona pierwsza linia tramwaju parowego z Gliwic do Bytomia i Piekar Śląskich przez Królewską Hutę. Sieć rozwija się dynamicznie, od 1898 zostaje zelektryfikowana.
1897 - wielka powódź na Śląsku
1899 - likwidacja polskich korporacji na Uniwersytecie Wrocławskim
1900 - 3 lipca - Sejm Śląski uchwalił ustawę przeciwpowodziową, wg niej w latach 1902-1912 powstały zabezpieczenia przeciw osuwaniu głazów, zbiorniki retencyjne i zalesia się stoki gór.
1902 - wrocławianin Theodor Mommsen - Nagroda Nobla z literatury za Historię Rzymu
1903 - wielka powódź na Śląsku
1905 - wrocławianin Philipp Lenard - Nagroda Nobla z fizyki za badania nad promieniami katodowymi
1907
wrocławianin Eduard Buchner - Nagroda Nobla z chemii za odkrycie fermentacji bezkomórkowej
elekcja 7 polskich posłów do sejmu pruskiego
1908
wrocławianin Paul Ehrlich - Nagroda Nobla z medycyny za badania nad odpornością organizmu
ustawa kagańcowa - ograniczenia w używaniu języka polskiego
Sejm pruski daje Komisji Kolonizacyjnej możliwość przymusowego wywłaszczania Polaków (70 tys. wywłaszczonych ha)
1912 - wrocławianin Gerhart Hauptmann - Nagroda Nobla z literatury za twórczość dramatyczną
1918
wrocławianin Fritz Haber - Nagroda Nobla z chemii za syntezę amoniaku z pierwiastków składowych
5 listopada podział Śląska Cieszyńskiego wg kryterium etnicznego dokonany przez lokalne rady: polską Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego i ÄŒeski Narodnà VÃbor pro Slezko
1919
18 czerwca - podpisano traktat wersalski zawierający plany plebiscytu na Górnym Śląsku
26 stycznia - wysłane z Pragi wojska czeskie zajęły Cieszyn
16 sierpnia - na Górny Śląsku wybuchło I powstanie śląskie
podział niemieckiej Provinz Schlesien w ramach reformy administracji na część górną i dolną
27 września - decyzja Rady Najwyższej Ententy o plebiscycie na Śląsku Cieszyńskim (a także Spiszu i Orawie)
przyłączenie do Czech powiatu kluczyńskiego leżącego między Opawą, Boguminem i Raciborzem
14 października utworzenie Prowincji Górnośląskiej ze stolicą w opolu. Sejmik w Raciborzu.
1920
31 stycznia - wojska włoskie i angielskie wkroczyły na tereny plebiscytowe Górnego Śląska i Opolskiego
28 lipca - koniec polsko-czeskiego sporu o Śląsk Cieszyński, 44% jego terenu przypadło Polsce, na Zaolziu pozostało 150 tys. Polaków
19 sierpnia, wybuchło II powstanie śląskie
otwarcie polskiego konsulatu generalnego we Wrocławiu
1921
20 marca - plebiscyt na Górnym Śląsku
2 maja - wybuch III powstania śląskiego, Wojciech Korfanty dyktatorem;
maj-lipiec III powstanie śląskie (22 maja, krwawe walki o Górę Świętej Anny)
20 października - podział Górnego Śląska przez Radę Ambasadorów Ligi Narodów: 29% terytorium i większości przemysłu w rękach polskich; po polskiej stronie pozostało 230 000 Niemców, po niemieckiej 530 000 Polaków.
ŚLÄ„SK POLSKI I NIEMIECKI (1922-1945)
1922
czerwiec-lipiec - włączenie przyznanej Polsce części Śląska do II RP
24 września - wybory do Sejmu Śląskiego, Katowice stolicą autonomicznego województwa
7 listopada - utworzenie Administracji Apostolskiej Górnego Śląska
1925
28 października, utworzenie diecezji katowickiej
1929 - Berlin podpisał konkordat z Watykanem, Wrocław osobną archidiecezją w składzie Niemiec
1931 - wrocławianin Friedrich Bergius - Nagroda Nobla z chemii za metodę uwodornienia węgla
1934 - naziści rozpoczynają zaplanowany na 10 lat plan likwidacji polskości na Śląsku
1938
wielka powódź na Śląsku
na mocy układu monachijskiego Hitler zajmuje czeskie pogranicze - Kraj Sudetów w tym Sudety i Śląsk Opawski;
4 lipca - zjazd młodzieży polskiej z Niemiec na Śląsku Opolskim
21 września - Polska stawia Czechosłowacji ultimatum w sprawie Zaolzia
2 października - wkroczenie wojsk polskich na Zaolzie i do okręgu czadeckiego
1939
15 marca - wkroczenie wojsk niemieckich do okrojonych Czech
31 sierpnia - prowokacja gliwicka
1 września - wybuch II wojny światowej
1941 - hitlerowcy tworzą w Łambinowicach (niem. Lamsdorf) wielki obóz jeniecki dla 200 tys. jeńców, połowa zginie
1943 - wrocławianin Otto Stern - Nagroda Nobla z fizyki za wkład w wyznaczenie momentu magnetycznego protonu
1944
22 lipca - Manifest PKWN sugerujący przesunięcie granic Polski na Odrę i Nysę Łużycką
25 sierpnia - Wrocław ogłoszony twierdzą, Festung Breslau
1945
19 stycznia - mordercza, przymusowa, piesza ewakuacja setek tysięcy mieszkańców Wrocławia (Breslau) na rozkaz gaulaitera Hanke; tysiące wrocławian, głównie kobiet, dzieci i starców zamarznie po drodze; ci, którzy schronią się w Dreźnie zginą w wyniku alianckiego nalotu dywanowego
27 stycznia wkroczenie oddziałów Armii Czerwonej do Katowic
16 lutego - zamknięcie okrążenia wokół Wrocławia
wojska I Frontu Ukraińskiego dowodzone przez marsz. Koniewa zdobyły Śląsk
1 kwietnia - zdobycie Twierdzy Głogów - zniszczenie miasta w ponad 95%
6 maja - poddała się Festung Breslau (Twierdza Wrocław)
ŚLASK PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
1945
26 sierpnia powstanie polskiego Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, rektorem prof. Stanisław Kulczyński
8 grudnia - inauguracja opery w dawnym Teatrze Miejskim we Wrocławiu, przedstawienie Halki
15 listopada - inauguracje roku akademickiego na polskich uczelniach, wykłady Ludwika Hirszfelda i Kazimierza Idaszewskiego
20 listopada - Sojusznicza Rada Kontroli zarządziła wysiedlenie całej niemieckiej ludności Śląska
1945-1949 - przymusowe wysiedlenie ludności niemieckiej ze Śląska (ok. 3 mln oraz czeskiej z okolic Raciborza i Kłodzka), napływ polskiej ludności, m.in. Zabużan (ok. 2 mln) z ziem utraconych po II wojnie światowej (Kresów Wschodnich)
1946
zamknięcie obozu dla Niemców w Łambinowicach (w pobliżu dawnego stallagu, vide 1941)
21 lipca, sprowadzenie Panoramy Racławickiej i części zbiorów Ossolineum ze Lwowa
1947 - 10 marca podpisanie układu o przyjaźni z CSRS nie rozwiązuje sporów granicznych (ziemia kłodzka, Zaolzie)
1948
21 lipca tzw. Wystawa Ziem Odzyskanych
25 sierpnia - Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu, wśród uczestników Pablo Picasso, Irena Joliot-Curie, Julian Huxley i inni z 46 krajów
1950
podpisany w Zgorzelcu układ z NRD o uznaniu granicy na Odrze i Nysie
reforma administracyjna, woj. opolskie wydzielone z woj. górnośląskiego
1952 - zamknięcie ostatnich obozów dla Niemców i masowe nadawanie mieszkańcom Śląska obywatelstwa polskiego
1953 - staliniści przemianowali Katowice na Stalinogród (do 1956)
1954 - wysiedlony wrocławianin Max Born - Nagroda Nobla z fizyki za odkrycia z fizyki kwantowej
1957 - wydobycie pierwszej partii rudy miedzi w Sieroszowicach przez ekipę badawczą inżyniera Jana Wyżykowskiego
1958 - 13 czerwca podpisany został układ polsko-czechosłowacki regulujący spory graniczne
1968 - jednostki Śląskiego Okręgu Wojskowego wkroczyły do Czechosłowacji wraz z innymi państwami bloku sowieckiego
1970 - Willy Brandt podpisał układ uznający granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej
1971 - rozpoczęcie produkcji w Hucie Miedzi \“Głogów\”
1972 - papież Paweł VI utworzył polskie diecezje na ziemiach przyznanych Polsce po 1945 roku
1973 - reforma administracji, Śląsk podzielony między kilkanaście województw
1980 - 28 sierpnia - strajki we Wrocławiu i na Górnym Śląsku
1981-1983 - stan wojenny, zabici w kopalni Wujek w Katowicach, w czasie demonstracji w Lubinie i Wrocławiu
1981
15 grudnia - pacyfikacja kopalni Manifest Lipcowy - pierwsze strzały do górników
16 grudnia - pacyfikacja kopalni Wujek, 9 zastrzelonych i 21 rannych górników
1982 -
9 lutego - wyroki skazujące na górników z kopalni Wujek
31 sierpnia - pierwsze krasnale na murach Wrocławia
1983 - 21 czerwca - pierwsza wizyta papieska na Śląsku - Jan Paweł II we Wrocławiu
1985 - 14 czerwca - otwarcie rotundy Panoramy Racławickiej we Wrocławiu
początek odbudowy Starego Miasta w Głogowie
1987 - 1 czerwca - pierwszy happening Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu
1989 - spotkanie premierów Polski i Niemiec, Tadeusza Mazowieckiego i Helmuta Kohla w Krzyżowej na Dolnym Śląsku, symboliczne pojednanie polsko-niemieckie
1990
16 stycznia zostało zarejestrowane, jako pierwsze w Polsce Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Ludności Pochodzenia Niemieckiego Województwa Katowickiego
14 listopada podpisanie traktatu polsko-niemieckiego, potwierdzającego granicę na Odrze i Nysie oraz to, że \“Śląsk jest częścią Polski\”.
1991
21 grudnia - ponowny proces w sprawie pacyfikacji KWK Wujek (vide: 16 grudnia 1981)
1993 - 18 stycznia, otwarcie międzynarodowego portu lotniczego we Wrocławiu
1994 - wysiedlony wrocławianin Reinhard Selten - Nagroda Nobla z ekonomii za analizę równowagi w teoriach gier niezespołowych
1997
21 maja-1 czerwca - 46. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny we Wrocławiu z udziałem papieża Jana Pawła II
lipiec-sierpień - wielka powódź w czeskiej i polskiej części Śląska.
1999
reforma administracji, Śląsk w obszarze administracyjnym trzech województw: śląskie (czyli górnośląskie), opolskie i dolnośląskie (część Śląska została włączona w skład województwa lubuskiego).
TERAZ TO MY TWORZYMY HISTORIE I CZAS NAPRAWIĆ TEN IDIOTYCZNY PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY NASZEGO WSPANIAŁEGO REGIONU. ALBO JEDEN ŚLÄ„SK ZE STOLICÄ„ WE WROCŁAWIU, ALBO DOLNY ŚLÄ„SK I GÓRNY ŚLÄ„SK ZE STOLICAMI WE WROCŁAWIU I OPOLU.
Dodaj swój komentarz